Hộp số ô tô là gì? Nguyên lý hoạt động và cách bảo dưỡng

Hộp số (còn gọi là hộp số truyền động) là một thành phần quan trọng trong hệ thống truyền động của ô tô. Chức năng chính của hộp số là điều chỉnh và chuyển đổi tỷ số giữa tốc độ động cơ và bánh xe, giúp điều tiết công suất và mô-men xoắn đến bánh xe phù hợp với điều kiện đường và tốc độ lái xe. Hộp số chịu trách nhiệm giúp ô tô di chuyển mượt mà, tiết kiệm nhiên liệu và đảm bảo hiệu suất tối ưu của động cơ.

Cấu tạo của hộp số

Hộp số là một bộ phận phức tạp trong hệ thống truyền động ô tô, được thiết kế để điều chỉnh và chuyển đổi tỷ số giữa tốc độ động cơ và bánh xe. Cấu tạo của hộp số thường bao gồm các thành phần sau:

Cơ cấu bánh răng

Hộp số chứa nhiều bánh răng có số răng khác nhau. Bánh răng có thể được cắm vào trục hoặc di chuyển theo đòn đưa của ly hợp và có thể kết nối với trục động cơ hoặc trục bánh xe.

Trục

Hộp số có nhiều trục để chuyển động từ bánh răng này sang bánh răng khác, tạo ra các tỷ số khác nhau. Các trục thường được thiết kế đặc biệt để đảm bảo tốc độ động cơ và tốc độ bánh xe phù hợp với nhau.

Ly hợp

Ly hợp là bộ phận kết nối và ngắt kết nối động cơ với hộp số. Nó cho phép người lái chuyển đổi giữa các số tiến và số lùi mà không làm đứng động cơ. Trong hộp số cơ bản (sàn số), người lái sử dụng côn để điều khiển ly hợp.

Hệ thống điều khiển

Hộp số tự động có hệ thống điều khiển tự động sử dụng van và bộ điều khiển để chọn số và điều chỉnh tỷ số truyền động.

Xem thêm: Tham khảo thông tin về bộ cảm biến lùi

Nguyên lý hoạt động của hộp số

Nguyên lý hoạt động của hộp số tùy thuộc vào loại hộp số mà xe sử dụng, bao gồm hộp số cơ bản (sàn số) và hộp số tự động.

Hộp số cơ bản (sàn số)

Khi người lái nhấn côn (pedal côn) vào, ly hợp sẽ ngắt kết nối động cơ với hộp số, tạo điều kiện cho người lái thay đổi số.

Người lái di chuyển tay lái đến vị trí số mong muốn và nhả chân côn. Khi đó, ly hợp sẽ kết nối động cơ lại với hộp số.

Bánh răng được chọn sẽ đảm bảo tỷ số phù hợp giữa động cơ và bánh xe, cho phép xe di chuyển với tốc độ và mô-men xoắn phù hợp.

Hộp số tự động

Hộp số tự động sử dụng các van và bộ điều khiển điện tử để chọn số tự động dựa trên tốc độ và tải trọng của xe.

Các cảm biến giám sát tốc độ, mô-men xoắn và vị trí bánh lái để xác định số tiến hoặc số lùi phù hợp.

Hộp số tự động cũng có ly hợp, nhưng nó hoạt động tự động và không yêu cầu can thiệp của người lái.

Trong cả hai trường hợp, khi xe đang di chuyển, hộp số sẽ cấp số tiến để đạt được tốc độ cao hơn và cấp số lùi để di chuyển xe ngược lại.

Tóm lại, hộp số trong ô tô có nhiệm vụ điều chỉnh và chuyển đổi tỷ số giữa động cơ và bánh xe, đảm bảo xe di chuyển mượt mà và hiệu suất truyền động tối ưu. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hộp số phức tạp, và hiểu rõ nó giúp người lái hiểu và điều khiển xe một cách hiệu quả.

Dấu hiệu hỏng hóc hộp số

Dấu hiệu hỏng hóc của hộp số có thể xuất hiện khi hộp số gặp vấn đề hoặc không được bảo dưỡng định kỳ. Nhận biết sớm các dấu hiệu hỏng hóc giúp tránh những sự cố nghiêm trọng và đưa xe đến xưởng sửa chữa kịp thời. Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp khi hộp số có vấn đề:

Tiếng kêu, rên rỉ khi thay đổi số

Khi chuyển số (sàn số) hoặc chuyển đổi giữa các số tự động, nếu nghe thấy tiếng kêu hoặc tiếng rên rỉ không bình thường, có thể hộp số đang gặp vấn đề. Điều này có thể do các bánh răng hoặc đồng hồ bị mòn hoặc hư hỏng.

Khói hoặc mùi khét từ hộp số

Nếu thấy có khói hoặc mùi khét thoát ra từ hộp số, có thể đây là dấu hiệu của các bộ phận bên trong hộp số bị hỏng, hoặc do hệ thống bôi trơn không đủ hoặc bị ô nhiễm.

Lệch côn, khó chuyển số hoặc không thể thay đổi số

Khi cảm thấy côn bị lệch, cảm giác xe chậm chạp khi chuyển số hoặc không thể thay đổi số một cách mượt mà, có thể do côn hoặc hệ thống điều khiển hộp số gặp vấn đề.

Dấu chất lỏng dưới xe

Nếu bạn thấy có dấu chất lỏng (thường là dầu hộp số) dưới xe của mình, có thể hộp số bị rò rỉ. Rò rỉ có thể gây thiếu dầu trong hộp số, gây hỏng hóc và hao hụt dầu.

Xe không chạy trơn tru, rung lắc

Khi điều khiển xe, nếu bạn cảm thấy xe không chạy mượt mà, bị rung lắc mạnh hoặc không có lực đẩy đều đặn, có thể đây là dấu hiệu hộp số đang gặp vấn đề.

Không vào số lùi

Nếu xe không vào số lùi hoặc khó vào số lùi, hộp số có thể gặp lỗi.

Nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu hỏng hóc nào như trên, hãy đưa xe đến trung tâm sửa chữa ô tô uy tín để kiểm tra và xử lý sớm. Việc chăm sóc và bảo dưỡng hộp số định kỳ cũng giúp giảm nguy cơ hỏng hóc và giữ cho hộp số hoạt động ổn định trong thời gian dài.

Bảo dưỡng hộp số như thế nào?

Bảo dưỡng hộp số là một phần quan trọng trong việc duy trì hiệu suất và tuổi thọ của hộp số ô tô. Việc thực hiện bảo dưỡng định kỳ giúp phát hiện và sửa chữa các vấn đề nhỏ trước khi chúng trở thành vấn đề lớn, tránh những sự cố và tiết kiệm chi phí sửa chữa. Dưới đây là một số bước thực hiện bảo dưỡng hộp số:

Thay dầu hộp số định kỳ

Thay dầu hộp số định kỳ là yếu tố quan trọng để bảo dưỡng hộp số. Dầu hộp số chịu trách nhiệm bôi trơn các bộ phận bên trong hộp số và giúp làm mát hộp số. Thay dầu định kỳ (theo lịch trình do nhà sản xuất đề xuất) giúp đảm bảo dầu luôn trong tình trạng tốt và bảo vệ các bộ phận tránh mòn.

Kiểm tra và điều chỉnh côn và ly hợp

Đối với xe có hộp số cơ bản (sàn số), kiểm tra và điều chỉnh côn và ly hợp định kỳ giúp đảm bảo chúng hoạt động đúng cách. Côn và ly hợp quá chặt hoặc quá lỏng đều có thể gây ra sự cố và ảnh hưởng đến hiệu suất của hộp số.

Kiểm tra và thay thế lọc dầu hộp số

Lọc dầu hộp số giúp loại bỏ cặn bẩn và tạp chất trong dầu, giữ cho dầu luôn trong tình trạng tốt. Kiểm tra và thay thế lọc dầu định kỳ là một phần quan trọng của bảo dưỡng hộp số.

Kiểm tra và điều chỉnh cơ cấu điều khiển

Kiểm tra và điều chỉnh cơ cấu điều khiển (dành cho hộp số cơ bản) giúp đảm bảo các bánh răng được chuyển đổi một cách chính xác và mượt mà.

Kiểm tra và thay các bộ phận hỏng hoặc mòn

Kiểm tra các bộ phận trong hộp số như bánh răng, ly hợp, côn và các linh kiện khác để xác định xem có bị hỏng hoặc mòn không. Thay thế các bộ phận bị hỏng hoặc mòn để duy trì hiệu suất của hộp số.

Điều chỉnh và kiểm tra các linh kiện điện tử (dành cho hộp số tự động)

Đối với hộp số tự động, kiểm tra và điều chỉnh các linh kiện điện tử, bao gồm van và bộ điều khiển, để đảm bảo chúng hoạt động đúng cách.

Nhớ luôn tuân thủ lịch trình bảo dưỡng hộp số được đề xuất bởi nhà sản xuất. Nếu bạn phát hiện bất kỳ dấu hiệu hỏng hóc nào, hãy đưa xe đến trung tâm sửa chữa ô tô uy tín để kiểm tra và sửa chữa kịp thời. Bảo dưỡng hộp số định kỳ là cách tốt nhất để giữ cho hộp số hoạt động ổn định và kéo dài tuổi thọ của nó.

Hãy liên hệ với chúng tôi ngay theo Hotline: 0919.009.069

Cơ sở 1 – CarOn Xuân Phương
Lô P3, Phố Thị Cấm, Xuân Phương, Nam Từ Liêm, Hà Nội
Phone: 0919009069
Cơ sở 2 – CarOn Hoàng Quốc Việt
455 Hoàng Quốc Việt, Cổ Nhuế 1, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Phone: 1900633612
Cơ sở 3 – CarOn Lai Xá
Km14, Quốc Lộ 32, Lai Xá, Kim Chung, Hoài Đức, Hà Nội (cạnh cổng chào Hoài Đức)
Phone: 0384653472
Cơ sở 4 – CarOn Mobile HN1
Dịch vụ sửa chữa ô tô lưu động
Cơ sở 5 – CarOn Care Thái Nguyên
76 đường Việt Bắc, Đồng Quang, Thái Nguyên
Phone: 0975782639
Cơ sở 6 – CarOn Care An Khánh
Khu Biệt thự Thiên Đường Bảo Sơn, Hoài Đức, Hà Nội
Phone: 0963598600